Izložba Odlikovanja iz legata Istorijskog arhiva Beograda

Otvaranje: 1. oktobar 2015. u Galeriji Arhiva
Glavni i odgovorni urednik: Mr Dragan Gačić
Autor izložbe i kataloga: Mirjana Obradović
Saradnici: Jelena Mitrović Kocev, Marko Perić, Isidora Stojanović
Likovna i grafička oprema: Zorica Netaj
Tehnička podrška: Mića Gavrilović, Violeta Jovanović, Bojan Kocev, Svetlana Milić
Uvodna reč: Arh Dragomir Acović, predsednik Upravnog odbora Istorijskog arhiva Beograda
Izložbu otvorio: Prof. dr Marko Popović

 

Povodom 70 godina postojanja Istorijskog arhiva Beograda priređena je izložba pod nazivom „Odlikovanja iz legata Istorijskog arhiva Beograda". Ova jedinstvena arhivska izložba, u čijem fokusu se nalaze odlikovanja, a ne ličnosti ili dokumenta iz prošlosti, značajna je i po tome što je prvi put predstavljeno 88 odlikovanja od ukupno 134 koliko se čuva u Istorijskom arhivu Beograda.

 

Među 27 domaćih ordena, ekskluzivitet izložbe čine neka od najekstravagantnijih i najskupljih domaćih odlikovanja posleratne Jugoslavije – Orden slobode, Orden jugoslovenske zvezde i Orden ratne zastave. Orden slobode je izuzetan iz nekoliko razloga. Dodeljen je svega devet puta, sedam domaćim nosiocima i dva puta inostranim. Izrađen je od zlata, platine i u njega je ugrađeno 45 rubina i 61 brilijant. Orden jugoslovenske zvezde je jedan od dva jugoslovenska ordena koji su se nosili o lenti i koji je ukrašen sa 10 rubina. Orden ratne zastave takođe se izdvaja svojom skupocenošću i sjajem, i za njegovu izradu korišćeni su srebro, zlato, brilijanati i rubini.

 

Na izložbi je prikazano i 61 inostrano odlikovanje, iz 38 zemalja. Pored francuskog Velikog krsta nacionalnog Ordena legije časti i Ordena za zasluge, ruskog Ordena Suvorova ili grčkog Velikog komandira Kraljevskog ordena dobročinstva, kao jednog od retkih isključivo ženskih ordena, na izložbi će biti prikazana i druga odlikovanja iz zemalja Evrope, Afrike, Južne Amerike i Azije, a posebnom egzotičnošću smatraju se dva ordena Republike Nepal.

 

Nosioci ovih odlikovanja su devet ličnosti čija se zaostavština čuva u sedam legata Istorijskog arhiva Beograda: Konstantin Koča Popović i njegova supruga Leposava Lepa Perović, Dragoslav Draža Marković i njegova supruga Božidarka Kika Damnjanović, Vicko Krstulović, Vlajko Begović, Slavko Zečević, dr Desanka Mijalković-Stambolić i Novak Novaković, poznatiji kao Novak Novak. Zahvaljujući legatorima, uglednim ličnostima koje su ostavile trajni pečat u oblasti kulture, nauke, umetnosti i politike, svoje mesto su osim dokumenata i druge pisane građe našla i odlikovanja, medalje, spomenice, plakete i druga priznanja. Odlučivši da svoje životno delo sačuvaju od propasti i zaborava poverili su ga na čuvanje upravo ovoj instituciji, čime je nastavljena plemenita tradicija zaveštanja i darivanja, koja je jedno vreme gotovo zamrla. Izložba „Odlikovanja u legatima Istorijskog arhiva Beograda" predstavlja priliku da posetioci upoznaju ličnost i vrednost njihovih stvaralaca, vreme u kome su dodeljivana priznanja, ali i mogućnost da se otkrije plodno tle za naučni, kritički i istraživački rad.

 

Pored odlikovanja, sastavni deo izložbe čine i 25 izložbenih panoa na kojima su dati osnovni podaci o nauci o odlikovanjima - faleristici, kratke biografije legatora sa fotografijama iz njihovog života i rada, fotografije sa dodela odlikovanja kao i ordenske povelje i diplome. Izložbu prati i bogato ilustrovani katalog.

 

Posebnu zahvalnost dugujemo gospodinu Dragomiru Acoviću, vrsnom poznavaocu faleristike u zemlji, bez čije stručnosti, znanja i svesrdne pomoći ova izložba i prateći katalog ne bi bili potpuni.

 

 

Fotografije sa otvaranja: